Polityka lekowa realizowana przez ministra zdrowia to nie tylko ustawa refundacyjna. Mając na uwadze zmieniające się potrzeby zdrowotne polskiego społeczeństwa, konieczne jest przyjęcie nowego rządowego dokumentu pt. „Polityka lekowa państwa” i określenie w nim priorytetów zarówno dla pacjentów, lekarzy, aptekarzy, hurtowników jak i przemysłu farmaceutycznego. Ostatni taki rządowy dokument datowany jest na 18 marca 2004 r. i obejmował lata 2004 – 2008. Dawno się zdezaktualizował. W ostatnich latach w opiece zdrowotnej wiele się zmieniło, ale żaden dokument Ministerstwa Zdrowia nakreślający ramy nowej polityki lekowej nie powstał.
Polityka lekowa jest integralnym elementem polityki zdrowotnej państwa. To także prewencja, prowadzenie edukacji zdrowotnej i profilaktyki dla pacjentów. Powinna stanowić wsparcie realizacyjne Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016 – 2020 oraz konkretne wypełnienie Nowej Strategii Ministerstwa Zdrowia.
Zdaniem BCC, zasadnym jest przyjęcie nowego rządowego dokumentu pt. „Polityka lekowa państwa”. Określenie w nim priorytetów zarówno z punktu widzenia pacjentów, lekarzy, aptekarzy, hurtowników oraz przemysłu farmaceutycznego. Dokument w preambule powinien przedstawiać aktualny stan polityki i gospodarki lekowej w Polsce. Powinien zwięźle określać ramy czasowe i harmonogram prac realizatorów polityki lekowej: Ministerstwo Zdrowia; Narodowy Instytut Leków; Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych; Narodowy Fundusz Zdrowia; Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny; Główny Inspektorat Sanitarny; Główny Lekarz Weterynarii; Główny Inspektor Farmaceutyczny.
Ministerstwo Zdrowia uważa, że taki dokument jest zbędny. Resort stoi na stanowisku, że wystarczy ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, a także obowiązujące prawo farmaceutyczne. Naszym zdaniem jest to błędne rozumowanie. Polityka lekowa państwa powinna być precyzyjnie określona i wyznaczać wszystkim podmiotom cele na dziś oraz na lata następne.
Reasumując:
Ustawa refundacyjna to jedynie pierwszy krok z serii aktów normatywnych reformujących „gospodarkę lekową” w Polsce. Wprowadziła na polskim rynku aptecznym i farmaceutycznym wiele korzystnych zmian. Znacznie zwiększyła przejrzystość procedur w refundacji. Nie doczekaliśmy się jednak żadnego resortowego opracowania dotyczącego jej wpływu na poprawę jakości życia obywateli i zmniejszenie udziału pacjentów w kosztach leczenia.
Doświadczenia ostatnich miesięcy wskazują, że potrzebny jest poważny dialog społeczny dotyczący zwalczania patologicznych zjawisk na rynku leków (niekontrolowany wywóz leków, lekomania, dopalacze), zagrażających życiu i zdrowiu obywateli. Potwierdzają one zasadność skorelowania polityki lekowej z działaniami prewencyjno-edukacyjnymi zapisanymi w NPZ na lata 2016 – 2020.
Jednym ze strategicznych celów polityki lekowej powinno być zapewnienie stabilnych warunków do rozwoju polskiego przemysłu farmaceutycznego. Potrzebna jest odpowiednia długofalowa polityka lekowa, która zachęci krajowy przemysł farmaceutyczny do inwestycji, by mógł konkurować z podmiotami zagranicznymi. Wyzwaniem dla przemysłu farmaceutycznego w Polsce jest produkcja leków onkologicznych i biotechnologicznych. Z tych też względów, branża potrzebuje rządowej strategii rozwoju, jako znaczącej części polityki lekowej państwa.
Poważnej debaty wymaga reforma systemu usług farmaceutycznych: opieki farmaceutycznej, sposobu postrzegania przez państwo problemów polskiej farmacji, rynku aptecznego i hurtowego, bezpieczeństwa lekowego oraz zabezpieczenia pacjentom stałej dostępności do leków ratujących życie.
