Business Centre Club nie kwestionuje przedstawionej idei tworzenia sieci szpitali. Zwracamy jedynie uwagę na konieczność doprecyzowania przepisów gwarantujących równe kryteria udziału w niej świadczeniodawców szpitalnych obecnych na polskim rynku ochrony zdrowia bez względu na formę własności.
Propozycje przedstawione przez Ministerstwo Zdrowia w projekcie nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotyczące sieci szpitali ograniczają ekonomiczne prawa równości świadczeniodawców niepublicznych.
Szpitale prywatne są istotnym elementem rynku usług medycznych w Polsce. Ich pozycja wynika przede wszystkim ze standardów świadczonych usług, a także jakości posiadanej infrastruktury, innowacyjności stosowanych metod leczenia jak również nowoczesnych form zarządzania przedsiębiorstwem oraz personelem. Spełniają kryterium kompleksowości. Zapewniają nie tylko hospitalizację, ale również świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Proponowane w projekcie rozwiązania zagrażają dalszemu funkcjonowaniu wielu podmiotów prywatnych i mogą wykluczyć je z systemu finansowania ochrony zdrowia ze środków publicznych.
Wątpliwości i zastrzeżenia budzą przede wszystkim:
- Wątpliwości natury konstytucyjnej wynikające z art. 2. Konstytucji RP: naruszenie zasady zaufania obywateli do demokratycznego państwa prawa oraz z art. 30 (w zw. z 68) Konstytucji RP: o godnym dostępie do świadczeń medycznych.
- Zbyt krótki (14-dniowy) vacatio legis przy proponowanych, tak poważnych, zmianach jest rzeczą niedopuszczalną z punktu widzenia prawidłowej i rzetelnej legislacji. W tym przypadku, tak krótkiego vacatio legis nie uzasadniają żadne wyjątkowe okoliczności. Okres dostosowawczy przy wprowadzaniu nowych przepisów powinien uwzględniać ich treść i charakter oraz umożliwić zainteresowanym podmiotom dostosować swoje działania do nowych regulacji.
- Negatywny wpływ na realizację strategicznych celów opisanych w „Planie na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”. Proponowane regulacje mogą zniechęcić prywatne podmioty medyczne (nie tylko szpitale) do inwestowania na rzecz polskiego rynku ochrony zdrowia.
- Zagrożenie pozbawieniem możliwości włączenia do sieci PSZ (podstawowe szpitalne zabezpieczenie świadczeń opieki zdrowotnej) prywatnych szpitali, a także małych placówek i tzw. szpitali jednodniowych. Największe szanse na ryczałtowe finansowanie będą miały funkcjonujące od lat, duże, wielospecjalistyczne szpitale publiczne. Stanowi to poważne zagrożenie dla małych szpitali powiatowych.
- Propozycje nie gwarantują szpitalom niepublicznym traktowania na równi z sektorem publicznym, w budowanej przez resort zdrowia sieci szpitali. To zagraża istnieniu wielu prywatnych podmiotów świadczących opiekę specjalistyczną.Poza siecią mogą pozostać szpitale dysponujące nowoczesnym sprzętem i wysoko wykwalifikowaną kadrą medyczną.
- Błędem jest propozycja zastąpienia kryterium jakościowego wykonywania świadczeń medycznych kryterium czasowym.Na publiczne środki będą mogły liczyć tylko szpitale posiadające podpisane minimum dwuletnie kontrakty z NFZ zawarte przed 30 kwietnia 2015 r. Oznacza to, że wszyscy pozostali – co do zasady – zostają wykluczeni z sieci szpitali. Decyzje o ich włączeniu do sieci może podjąć dyrektor O/W NFZ za zgodą ministra zdrowia.
- Arbitralne kompetencje decyzyjne dyrektorów O/W NFZ (nawet za zgodą ministra zdrowia)w zakresie kwalifikacji świadczeniodawców mogą powodować dowolną interpretację i ryzyko „uznaniowości” podejmowanej decyzji dotyczącej włączenia szpitala (lub nie) do PSZ.
- Wprowadzenie odrębnej procedury kwalifikacji do systemu PSZ, do której nie będą stosowane ogólne zasady postępowania administracyjnego.Przy podejmowaniu takich decyzji powinien mieć zastosowanie Kodeks postępowania administracyjnego.
- Wykluczenie stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i ogólnikowe przepisy stwarzają zagrożenie przekroczenia transparentnego postępowania całej procedury kwalifikacyjnej szpitala do PSZ.
- Zagrożenie planów inwestycyjnych prywatnych przedsiębiorców na polskim rynku ochrony zdrowia. Same publiczne środki, w tym jednostek samorządu terytorialnego, nie wystarczą na pokrycie wszystkich potrzeb inwestycyjnych w ochronie zdrowia.
- Naruszenie standardów wymaganych przez UE i nie spełnianie kryteriów [Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Służbie Zdrowia (IOWISZ), mapy zdrowotne, policy paper], na podstawie których Polska otrzymała z Unii Europejskiej 12 mld zł na inwestycje w ochronie zdrowia.Spowoduje to zagrożenie wstrzymania dotacji unijnych na inwestycje w ochronie zdrowia.
Ponadto, należy wskazać na braki regulacyjne dotyczące:
- Gwarancji ciągłości realizacji projektów dofinansowanych ze środków UE, w sytuacji nie wejścia szpitala do sieci albo zaliczenia go do niższego poziomu (grupy) PSZ.
- Prawnego uregulowania sposobu sfinansowania zadłużenia szpitali publicznych włączonych do PSZ. Problem dotyczy wszystkich poziomów (grup) szpitali uprawnionych do włączenia do sieci PSZ.
- Precyzyjnego określenia kryteriów włączenia szpitali do PSZ oraz mechanizmu finansowania i rozliczania świadczeń w ramach PSZ.
- Oszacowania liczby szpitali,które nie zawrą umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych z publicznym płatnikiem ze względu na niespełnienie wymaganych kryteriów do PSZ.
Rekomendowane przez BCC rozwiązania:
- W tworzeniu sieci szpitali i związanych z tym regulacji konieczny jest udział niezależnych ekspertów, wolnych od politycznych nacisków i wpływów grup interesu.
- Regulacje dotyczące wprowadzenia sieci szpitali powinny stanowić zakres odrębnej ustawy, a nie być okazjonalnie włączone, w ramach nowelizacji, do korekty ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.
- Przeprowadzenie pilotażu funkcjonowania w praktyce proponowanych regulacji dotyczących PSZ w wybranych losowo (1-3) województwach oraz dokonanie analiz sytuacji demograficznej i epidemiologicznej na podstawie map regionalnych potrzeb zdrowotnych.
- Przesunięcie opublikowania pierwszego wykazu podmiotów, które wejdą do systemu PSZ do czasu zakończenia pilotażu.
- Przedstawienie wiarygodnej oceny skutków proponowanych regulacji, z uwzględnieniem sytuacji podmiotów, które nie wejdą do sieci oraz dla pozostałych interesariuszy systemu opieki zdrowotnej(POZ, AOS), na które oddziałują proponowane regulacje.
- Sieć PSZ powinna być tworzona na podstawie aktualnych map potrzeb zdrowotnych z uwzględnieniem możliwości finansowych, a także planowanego wzrostu nakładów budżetowych na ochronę zdrowia.
- Rozważenia wymaga możliwość tworzenia konsorcjów szpitalnych zawieranych dobrowolnie porozumień różnych typów szpitali celem spełnienia podstawowych kryteriów wejścia do sieci.
- Kwalifikacje do PSZ powinny odbywać się w trybie konkursu ofert:
– przy precyzyjnym określeniu obiektywnych kryteriów upoważniających dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ przy podejmowaniu decyzji dotyczących kwalifikacji do PSZ oraz
– wprowadzeniu mechanizmu i kryteriów konkurencyjnego wyboru świadczeniodawcy prywatnego i publicznego; przede wszystkim z punktu widzenia gwarancji dostępu do świadczeń przez pacjenta i jakości świadczonych usług.
Reasumując:
- Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w zakresie dotyczącym sieci szpitali, w obecnym kształcie, nie jest popierana przez BCC.
- Nie do zaakceptowania jest zapowiedź wprowadzenia odrębnej procedury kwalifikacji szpitali do PSZ i wykluczenie stosowania ogólnych zasad postępowania administracyjnego.
- Nie budzi większych wątpliwości potrzeba wprowadzenia zmian w finansowaniu lecznictwa szpitalnego, jednakże radykalne odejście od płacenia za usługę na rzecz ryczałtu, a nie poprzedzone głębszymi analizami, wydaje się zbyt ryzykowne.
- Nowe regulacje nie likwidują stanu niepewności dotyczącego przyszłych warunków finansowania świadczeń opieki zdrowotnej na poziomie szpitalnym i ambulatoryjnym.
- Proponowane projektem wyodrębnienie sześciu poziomów (grup) szpitali nie sprzyja stworzeniu racjonalnego systemu szpitalnictwa, zgodnego z potrzebami ochrony zdrowia i strategicznie ważnych dla społeczeństwa. Świadczy o tym pominięcie szpitali rehabilitacyjnych w planach tworzenia sieci PSZ.
- Rozważenia wymaga by na etapie prac parlamentarnych zostało przeprowadzone, zgodnie z art.70a Regulaminu Sejmu RP, wysłuchanie publiczne i pogłębiona obywatelska dyskusja nad tym projektem.
